کد مطلب:19179 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

از ديدگاه قرآن فايده ابتلاي بشر به «نعمتها» و نقمتها» براي چيست؟

از ديدگاه قرآن نعمت و نقمت و رفاه و رنج دنيا هر دو آزمون الهي است؛ نه هر انسان مرفّهي مورد اكرام خداست و نه هر انسان مبتلايي مورد تحقير او. قرآن كريم چنين مي فرمايد: انسان عادي مي پندارد اگر ما او را از نعمت برخوردار كرديم وي را گرامي داشته و اگر در تنگي قرار داديم به او توهين روا داشته ايم. هرگز اين چنين نيست؛ نه رفاه نشانة كرامت شخص مرفّه است و نه رنج زمينه تحقير انسان رنجور: «فأمّا الإنسان إذا ماابْتليه ربّه فأكرمه ونعّمه فيقول ربّي أكرمَنِ ٭ وأمّا إذا ماابْتليه فقدر عليه رِزقه فيقول ربّي أهانَنِ كلاّ» فجر/15ـ16؛ [اما انسان چون خداوند به كرم خود او را نعمتي براي آزمايش و امتحان بخشد در آن حال مغرور نعمت شود و گويد: خدا مرا عزيز و گرامي داشت و چون او را براي آزمودن تنگ روزي و فقير كرد گويد: خدا مرا خوار گردانيد. چنين نيست]، بلكه هر دو براي آزمون است، گرچه در دنيا اگر از حقّ و حقيقت روي بازگرداند و سرپيچي كند خداوند او را به زندگي تنگ و دشوار و در آخرت به كوري و كور باطني مبتلا مي كند: «ومن أعْرضَ عن ذكري فإنّ له معيشةً ضنكاً ونحشره يوم القيمة أعمي» طه/124؛ [همانا هر كس از ياد من اعراض كند زندگانيش تنگ شود و روز قيامت او را نابينا محشور كنيم.] «ضَنْك» همواره به معناي فقر و تهيدستي نيست، بلكه گاهي فشاري است كه از ناحية دنيا پر زرق و برق و از ناحية سود و سرمايه كلان بر انسان وارد مي گردد؛ بسان مرغي كه در قفسي طلايي زنداني شده باشد.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 4 (معاد در قرآن)